#1 2008-03-21 05:43:38

BirdSpiders_pl

http://img.upload.ladujfotke.pl/_716/0.gif

6586259
Skąd: Szczecin
Zarejestrowany: 2008-02-22
Posty: 115
Punktów :   
WWW

Proces linienia u pajęczaków

Wielu z Nas na początku przygody z pajęczakami zastanawiało się jak one rosną i co dzieje się w trakcie zrzucania starego oskórka chitynowego. Pajęczaki (Arachnida) jak i wszystkie stawonogi rosną skokowo, czyli ich wzrost ogranicza się do określonych momentów w ich życiu - tym momentem jest wylinka lub inna nazwa to linka. Wyobraźmy sobie, że ubieramy na siebie metalową zbroję, która oplata całe Nasze ciało, organizm rosnąc wypełnia wszystkie przestrzenie zbroi, robi się ciasno i jedyne o czym myślimy to o zrzuceniu pancerza! Tak właśnie w przenośni wygląda to u pajęczaków i innych stawonogów. Pająki przetrwały miliony lat na Naszej planecie, borykały się z wieloma katastrofami naturalnymi, przeżywały susze, powodzie, pożary...i tutaj nasuwa się pytanie, czy ich pokrycie ciała jest takie idealne, że przetrwało w prawie niezmienionej postaci do dnia dzisiejszego, bez ingerencji ręki ewolucji? Na to pytanie każdy z Was znajdzie odpowiedź.

Dlaczego pajęczaki przechodzą wylinki?

Na to pytanie odpowiedzieliśmy w powyższym tekście, jednakże zagłębmy się w ten jakże nurtujący temat i zacznijmy od budowy pokrycia ciała pajęczaków.

Pokrycie ciała pajęczaków/stawonogów:

Ciało pajęczaków jak i innych stawonogów wykazuje niesamowicie skomplikowaną budowę. Wierzchni pancerz jest tworem oskórkowym (kutikularnym) nabłonka jednowarstwowego, który nazywamy hypodermą. Oskórek zbudowany jest na przemian z chityny i białka. Chityna, o której mowa jest elastyczna, przeźroczysta o dużej przepuszczalności dla wody i białek, jej twardnienie odbywa się za pośrednictwem chinonów, fenoli itp. - od tego momentu staje się nieprzepuszczalna dla makrocząstek. Na stawach łączących poszczególne odcinki odnóży itp. mamy do czynienia z czystą postacią chityny. Chityna pod względem chemicznym zaliczana jest do aminopolisacharydów, ma ona charakter łańcuchowy (Ryc.1)

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/Chitin.png
Ryc.1 Chityna i jej budowa łańcuchowa.

W budowie morfologicznej można wyróżnić 3 warstwy oskórka:

- warstwa okrywowa ; epicuticula

http://www.scielo.br/img/revistas/babt/v46n4/a17fig06.gif
Ryc.2 Widok epicuticuli pod mikroskopem skaningowym.

- oskórek pigmentowy zewnętrzny ; exocuticula
- oskórek wewnętrzny ; endocuticula

Częstotliwość linienia u pajęczaków:

Młode osobniki w początkowych stadiach rozwoju rosną znacznie szybciej, a co za tym idzie "wymiana" pancerza jest częstszą koniecznością. Począwszy od stadium larwalnego do około 4 wylinki częstotliwość linienia wynosi od 2 do 7 tygodni przy temperaturze o spektrum 25-29 stopni C i odpowiedniej dla danego gatunku wilgotności. W późniejszych stadiach częstotliwość linienia maleje. Samice linieją i rosną przez całe swoje życie, samce żyją o wiele krócej, po osiągnięciu dojrzałości płciowej giną po około 3 do 18 miesięcy - u samców po ostatniej wylince pojawiają się bulbusy na pedipalpach oraz haki na I parze odnóży (u niektórych gatunków).

Co się dzieje na "chwilę" przed wylinką?

Okres przed wylinką jest dla zwierzęcia wielce stresujący. Należy przede wszystkim zapewnić pająkowi spokój oraz dobre warunki. Trwa on od kilku dni do kilku/kilkunastu tygodni. Osobnik w tym czasie przestaje przyjmować pokarm, staje się powolny, zaczyna poprawiać/budować kryjówkę lub po prostu plecie "dywan" z sieci u pająków podziemnych i naziemnych, pająki nadrzewne zazwyczaj plotą pajęczynowy hamak. UWAGA - niektóre osobniki potrafią nie przyjmować pokarmu nawet 6 miesięcy przed wylinką co jest zupełnie normalne i nie powinno Nas niepokoić. U młodych osobników da się zaobserwować ciemnienie i błyszczenie odwłoka.

Pod dotychczasowym oskórkiem tworzy się nowy, pofałdowany. Cały proces linienia sterowany jest hormonalnie. Pająk kładzie się na "plecach". Na kilka chwil przed linieniem możliwe jest do zaobserwowania pojawianie się kropli hemolimfy na stawach łączących wyrostki odnóży oraz na odwłoku. Można także zaobserwować upływ jadu (charakterystyczna "rosa" na pazurach chelicerów)

Proces wylinki:

Wcześniej wspomniane hormony powodują wzmożone działanie gruczołów linkowych i komórek hypodermy. Wydzielony płyn jest mieszaniną enzymów chitynolitycznych i proteolitycznych oraz samej hemolimfy. Właśnie ta mieszanina powoduje rozmiękczenie, a następnie upłynnienie warstwy endocuticularnej. Sama kutikula właściwa nie jest podatna na działanie enzymów. Powierzchniowy oskórek zostaje odłączony od warstwy nowo tworzonej. Jest to moment, w którym pająk odłącza się od otoczenia, jego receptory znajdujące się na starej powłoce ciała tracą swe zdolności przewodzenia impulsów elektrycznych, działać zaczynają nowo powstałe włoski czuciowe i mięśnie. Sam proces zrzucania starego oskórka może trwać od kilku minut do kilkunastu godzin w zależności od stadium rozwoju. Pancerz pęka w określonych ściśle miejscach, na szwach karapaksu oraz w płaszczyźnie horyzontalnej oskórka odwłoka. Cyklicznymi ruchami odnóży Nasz podopieczny zdejmuje z siebie nieużyteczny już pancerz. 

Zobrazowany proces linienia u Brachypelma smithi

1
http://jaysanimalencounters.co.uk/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/moulting1.jpg
2
http://jaysanimalencounters.co.uk/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/moulting2.jpg
3
http://www.jaysanimalencounters.co.uk/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/moulting3.jpg
4 - pająk tuż po linieniu
http://jaysanimalencounters.co.uk/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/moulting4.jpg
5 - wylinka
http://jaysanimalencounters.co.uk/sitebuildercontent/sitebuilderpictures/redknee005.jpg

Film ukazujący linienie u H.lividum :



CDN: w związku z moim wyjazdem artykuł dokończę po Świętach. Pozdrawiam


Autor: Wojciech M.
Data: 21.03.2008

Prawa zastrzeżone.


Zarozumiałością oraz bezczelnością człowieka jest mówienie, że zwierzęta są nieme, tylko dlatego że są nieme dla jego tępej percepcji.

Offline

 

#2 2008-03-21 08:54:20

Nogas

http://img.upload.ladujfotke.pl/_715/2.gif

5695528
Call me!
Skąd: Praszka
Zarejestrowany: 2008-02-28
Posty: 58
Punktów :   

Re: Proces linienia u pajęczaków

kurde uprzedziłeś mnie z tym artem też miałem takiego podobnego napisać o wylince no ale trudno a co do artykułu to świetny !!! Wszystko pięknie opisane, gratuluje

Offline

 

#3 2008-03-21 09:06:41

BirdSpiders_pl

http://img.upload.ladujfotke.pl/_716/0.gif

6586259
Skąd: Szczecin
Zarejestrowany: 2008-02-22
Posty: 115
Punktów :   
WWW

Re: Proces linienia u pajęczaków

Spokojnie jeszcze nie skończyłem, muszę się zdrzemnąć bo głupoty pisałem Jeszcze tej nocy nie dane było mi zasnąć Dzięki za poparcie


Zarozumiałością oraz bezczelnością człowieka jest mówienie, że zwierzęta są nieme, tylko dlatego że są nieme dla jego tępej percepcji.

Offline

 

Stopka forum

RSS
Powered by PunBB
© Copyright 2002–2008 PunBB
Polityka cookies - Wersja Lo-Fi


Darmowe Forum | Ciekawe Fora | Darmowe Fora
www.birdspiders.pun.pl